Thành phố Bền vững tại Dubai (thuộc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất- UAE) là mô hình thành phố bền vững đầu tiên ở Trung Đông, mở ra triển vọng mới về những thành phố cực kỳ hiện đại và thân thiện với môi trường trên thế giới trong tương lai.
Càng ngày con người càng cảm nhận được những tác động tiêu cực của việc phát triển kinh tế lên môi trường sống. Các yếu tố thời tiết cực đoan xuất hiện dày đặc với cường độ mạnh đang là hồi chuông báo động để các quốc gia có động thái cải thiện tình hình. Một trong những động thái tích cực hiện nay là việc chú trọng hơn đến năng lượng sạch và lối sống thân thiện với môi trường, cao hơn là xây dựng các khu dân cư áp dụng triệt để các biện pháp này. “Sustainable City” (Thành phố Bền vững) ở ngoại ô Dubai là một trong những khu dân cư như thế.
Được thành lập vào năm 2015, Thành phố Bền vững rộng khoảng 46ha với hơn 2.700 cư dân đang hướng tới mục tiêu trở thành hình mẫu cho cuộc sống thân thiện với môi trường tại Trung Đông. Thành phố đã được Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (liên minh chính trị và kinh tế của tất cả các quốc gia Ả Rập ở Vịnh Ba Tư ngoại trừ Iraq, với nhiều mục tiêu kinh tế và xã hội) công nhận là “Cộng đồng Hạnh phúc nhất” trong ba năm qua.
Thành phố cũng đang nỗ lực để trở thành thành phố “Net Zero Energy” đầu tiên ở Dubai, tức là một thành phố cân bằng về năng lượng, sử dụng năng lượng tái tạo để sản xuất ra lượng năng lượng bằng với lượng năng lượng tiêu thụ từ lưới điện mỗi năm. Dựa trên các mục tiêu đó, Thành phố được xây dựng với cách tiếp cận ba cấp độ bền vững, bao gồm bền vững về xã hội, môi trường và kinh tế. Các nhà phát triển của thành phố mong muốn tạo ra một cộng đồng tự duy trì và thúc đẩy lối sống có ý thức.
Thành phố có năm cụm dân cư, mỗi cụm đều có trang trại đô thị riêng. Các trang trại nằm trong nhà kính mái vòm, có hệ thống nuôi trồng thủy sản thông thường kết hợp thủy canh (aquaponics). Toàn thành phố có tổng cộng 11 nhà kính mái vòm, cung cấp hơn 3.000m2 đất canh tác đô thị theo hướng bền vững. Nước thải sinh hoạt của thành phố được tái chế để thành nước tưới.
Quảng trường với các cửa hàng, nhà hàng, quán cà phê, văn phòng, căn hộ… của thành phố được thiết kế theo hướng tiết kiệm năng lượng. Biên giới của Thành phố được bao quanh bằng hơn 2.500 cây xanh, hoạt động như một vùng đệm chống lại các chất ô nhiễm và lọc không khí từ bên ngoài vào.
Tiến sỹ Muawieh Radaideh - cư dân của thành phố - cho hay: “Tại thành phố này, những hóa đơn điện thường là 0 đồng. Chúng tôi áp dụng mọi giải pháp tối ưu cho năng lượng từ việc thiết kế tường, cửa sổ, loại sơn, hướng nhà... Từ đó, các tấm pin năng lượng mặt trời có thể đáp ứng đủ nhu cầu điện cho cả thành phố”.
Thành phố còn cung cấp các ưu đãi cho người dân khi mua ô tô điện, bãi đậu xe được che bóng bởi các tấm pin mặt trời. Thành phố cũng đang phát triển dự án “Con người bền vững” (The Sustainable Human Project) do Phil Dunn - kiến trúc sư cảnh quan và là cư dân của thành phố - khởi xướng. Dự án được khởi động vào tháng 11 năm 2020, đang thử nghiệm cuộc sống bền vững trong thành phố trong suốt một năm.
Dự án bao gồm việc tự trồng thực phẩm trong các trang trại cộng đồng, tự sản xuất các sản phẩm từ gỗ… rồi trao đổi với những người hàng xóm để lấy những thứ cần thiết khác, tạo ra một nền kinh tế tuần hoàn quy mô nhỏ.
Dunn hy vọng rằng dự án của anh sẽ khiến mọi người suy nghĩ về việc thiết kế cảnh quan cây xanh không chỉ đẹp mà còn giúp cung cấp thực phẩm cho cư dân, đồng thời tăng cường việc tái sử dụng, tái chế trong cộng đồng.
Hỗ trợ những nỗ lực của Dubai nhằm hướng tới một tương lai bền vững hơn, Bộ Biến đổi Khí hậu và Môi trường Dubai cũng đưa ra chính sách mới tập trung vào việc bảo tồn, nâng cao chất lượng không khí và nông nghiệp bền vững. Chính sách này nhằm mục đích thúc đẩy an ninh lương thực thông qua các hoạt động canh tác đô thị và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.
Có thể sống bền vững trên sa mạc có nghĩa là chúng ta có thể sống bền vững ở bất cứ đâu. Những dự án như Thành phố Bền vững ở Dubai chỉ là những bước đi đầu tiên, tuy nhiên là minh chứng cho thấy một cuộc sống phát triển, dựa hoàn toàn trên các nguồn năng lượng tái tạo có thể không còn là điều gì quá xa vời.