Sau những cơn mưa, trời hửng nắng cũng là lúc Mộc Bá Huê phát triển mạnh. Đây cũng là thời điểm thích hợp để hái những củ và bông nấm đạt kích cỡ. Thường thì nấm Mộc Bá Huê nở rộ vào tháng 8 tháng 9 đến hết mùa mưa. Nấm mọc len lỏi dọc các khe đá, vách núi, trên những cánh rừng sâu âm u, nhất là sau những trận mưa dầm.
Theo kinh nghiệm dân gian cứ sau hai hoặc ba ngày mưa kéo dài, trời bắt đầu hửng nắng cũng là lúc Đội sưu tầm dược ở các nhà thuốc nam vùng Bảy Núi, An Giang lên rừng săn tìm thảo dược. Dụng cụ mang trên lưng là chiếc túi ba lô, bao nilon, trên tay cầm rựa hay thanh sắt nhỏ, chân mang ủng để tránh rắn độc rồi băng qua những cánh rừng, ô đá, khe suối.
Để tìm được Mộc Bá Huê, khi đã chinh phục đến độ cao mong muốn hay các dốc núi hiểm trở, những người tầm dược có kinh nghiệm thường chọn điểm dừng chân và bắt đầu quan sát rồi tỏa đi nhiều hướng để thu lượm.
Là người có nhiều năm kinh nghiệm, anh Nguyễn Văn Vũ (ngụ khóm Trà Sư, thị xã Tịnh Biên) cho biết: “Hiện tại thuốc ở dưới chân núi không còn nhiều mà nấm Mộc Bá Huê chỉ còn tồn tại ở các vách đá cheo leo, hiểm trở. Cho nên mỗi lần đi khai thác thì tụi tui phải vượt qua nhiều đoạn đường xa và nguy hiểm. có khi đi cả ngày mới tìm kiếm được, nhiều lúc đi lạc hướng là sẽ không có thuốc mang về”.
Nấm Mộc Bá Huê có hai dạng: bông đực và bông cái. Chúng thường ẩn dưới tán rừng già. Nấm mọc nhiều hay ít cũng tùy vào thổ nhưỡng từng nơi. Vài năm gần đây, khi nấm có nguy cơ bị tận diệt bởi nhiều nhiều đoàn phương xa đến khai thác thì việc sưu tầm thuốc quý của “thợ săn” thuốc An Giang càng vất vả hơn. Trước đây, mỗi mùa mưa, anh Vũ và Đội sưu tầm thuốc quý lượm được vài chục bao nấm là bình thường. Nay nấm khan hiếm, dù trời mưa nhiều nhưng họ phải vượt rừng từ sáng cho đến chiều tối thì mới có vài chục ký mang về.
Sau khi vác xuống núi, Mộc Bá Huê được rửa sạch, phơi khô hoặc sấy để sử dụng liền. Nấm tươi ngâm với rượu cao độ (40 - 50°) dùng để làm thuốc trong thời gian 1 - 2 năm. Thuốc rượu có tác dụng bồi bổ thận, hỗ trợ sinh lý, kết hợp Đông, Tây y trong điều trị cho người chậm có con rất hiệu quả.
Theo các thầy thuốc đông y, nấm Mộc Bá Huê thu hái về phơi 9 nắng mới khô. Mộc Bá Huê còn được dùng hỗ trợ điều trị lao phổi suy kiệt và phổi ứ nước rất công hiệu nếu đem chưng cách thủy với đường phèn.
Chuyện rủ nhau săn tìm Mộc Bá Huê được người dân vùng Bảy Núi ví von là đi hái lộc trời để giúp người, cứu người, đặc biệt là những bà con nghèo. Công việc tuy vất vả, nguy hiểm nhưng những người tầm dược ở miền núi An Giang vẫn dốc hết tâm sức thực hiện với mong muốn đem lại sức khỏe cho người dân. Sau những ngày đi rừng vất vả, công việc bắt mạch, hốt thuốc cổ truyền trở lại bình thường bên triền núi Trà Sư. Với họ, niềm hạnh phúc như được nhân đôi khi mỗi ngày giúp được nhiều người nghèo vượt qua nỗi đau, bệnh tật.
(Bài do Tạp chí điện tử Nông thôn Việt phối hợp Truyền hình báo Tuổi Trẻ thực hiện)